Page 113 - Maarif Teşkilatı Hakkında Bir Layiha
P. 113
naleyh, Cumhuriyet mekteplerinde tard ve tedip ettiğimiz [kovup
uzaklaştırdığımız] rekabet yerine, müşterek menfaat ve tesanüt
hislerini, infiratçı [bireyci] faaliyet yerine müşterek sa’yi ikame
[çalışmayı koymak] mecburiyeti vardır.
Müstebit İnzibatın [Baskıcı Disiplinin] Yerine Self
Guvernement’i [Kendi Kendini Yönetmeyi] Hakim Kılmak
Aynı zamanda harici ve müstebit [dıştan gelen ve baskıcı] bir
inzibat yerine, dahili ve şuurlu inzibatı (Self Guvernementi) ha-
kim kılmak zaruridir. Yani, sınıfı küçük bir cemiyet ve mektebi
talebesinin yaşlarına ve kendilerine tevdi edilecek [bırakılacak]
mesuliyetlerin derecesine göre az çok müstakil, küçük cumhu-
riyetlerin federasyonu farzederek, cumhuriyet tarz-ı idaresinin
[yönetim biçiminin] icabatını küçük bir mikyasta mektepte tat-
bik etmek lazımdır. Bu demektir ki, talebeyi mektebin hayat ve
idaresine iştirak ettiriyoruz. Sınıfı ve mektebi onlara rağmen ve
onların iştiraki olmaksızın değil, belki bizzat alakadarları vasıta-
siyle idare ettiriyoruz.
Bu sistem, tahsilin bütün derecelerinde -az çok teferruat
farkiyle- tatbik edilmelidir. Mektebin maddi mânevi hayatının
tanzimi, sınıfların temizliği ve tezyini [süslenmesi], müzenin ve
kütüphanenin tertip ve muhafazası, müsamereler ve müsabakalar
tertibi, talebenin temizlik, sıhhat ve devam muayeneleri, mektep
eşyasının ve talebe tarafından yapılan eserlerin istatistiğinin tanzi-
mi, talebenin ahlaki vaziyetlerinin, sa’y [çalışma] ve gayretlerinin
tetkik ve murakabesi... gibi bütün, munhasıran [salt] muallimlerin
selahiyetinde olan idari meselelerle bizzat talebe meşgul olacaktır.
Bu muhtelif vazifelerle meşgul olmak üzere talebe tarafından mu-
ayyen çocuklar intihap edilecektir. Bunlar kendilerine tevdi edilen
113