Page 121 - Çanakkale Şehitlerinin Kalemleri

başka okulların da tahliye edilmesini istemiştir. Jandarma Umum (Genel) Ku-
mandanlığına (Komutanlığına) 10 Ekim 1915 tarihinde gönderilen yazıda Üs-
küdar’da Paşa Kapısı’nda bulunan Merkez Rüştiyesi binası jandarmalar tarafından
işgal edilmiş olup mektebin bayram ertesi açılması kararlaştırılmış bulunduğundan
yapılması gerekli tamirata başlanılmak üzere okulun şimdiden tahliyesi lüzumunun
347
icap edenlere emr ve tebliğ... edilmesi istenmiştir.
Okulların açılma zamanının gelmesi ile birlikte Kadıköy Rum Cemaati Kilise
ve Mektepleri Heyet-i İdaresi Reisi Yanni Koha, 26 Eylül 1915 tarihinde Maarif
Nezaretine gönderdiği yazıda ... Rum cemaatine ait Kadıköy’de Rıza Paşa mahalle-
sinde bulunan bir adet kız mektebine yaralı Osmanlı askerleri ve mahâl-i mezkûrda
aynı yerde bulunan bir adet erkek mektebi ile Yel Değirmeni’nde ve Kalamış’ta bu-
lunan iki adet küçük erkek ve kız mekteplerine Osmanlı askerleri yerleştirilmiş olup
bu kere ise ilkokulların açılma zamanı gelmiş olduğundan yaralı Osmanlı askerleri
için kullanılmakta olan kız mektebi yine bu suretle kullanılmak üzere alıkonulup
erkek ve kız bin kişiye erişen talebemizin talim ve terbiyeden mahrum kalmamaları
için diğer mekteplerimizin lütfen tarafımıza teslimine himmet buyrulması zımnında
Harbiye Nezareti Celilesi nezdinde... teşebbüste bulunulmasını istemiştir.
348
Bunun ve daha birçok okulun tahliye edilmesi talebi karşısında Harbiye Neza-
reti ... zorunlu ihtiyaçlara binaen zorunlu olarak işgal edilmekte olan bütün okulların
bilhassa Darülmuallimin ve Darülmuallimatın (erkek ve kız öğretmen okullarının)
imkân meydana gelmesinde ilk olarak tahliye olunacakları ancak şimdilik tahliyele-
rine imkân bulunmadığını... belirtmiştir. Bu yazıda kız ve erkek öğretmen okul-
349
larının öncelikli olarak tahliye edileceğinin belirtilmesi ayrıca önemlidir. Çünkü
bahsedildiği üzere öğretmenlerin birçoğu cephelerde savaşmaktadır ve memleket
büyük bir öğretmen ihtiyacı içerisindedir. Bu sebeple ilk olarak öğretmen okulla-
rının tahliye edilecek olması çok anlamlıdır.
Öte yandan Balıkesir Lisesinin işgal edileceği haberinin gelmesi üzerine eğiti-
min zarar görmemesi için bu karardan vazgeçilmesi istenmiştir. Balıkesir Sultani-
sinin çevresindeki yatakhane ile Darülmuallimin binasının cihet-i askerîyece işgal
edilmek istenildiği beyanıyla gerekenin yapılması liva-i mezkûr Maarif Müdüriyetin-
den alınan 10 Eylül 1915 tarihli telgrafnamede bildiriliyor. Yeni ders yılının gelmesi
münasebetiyle her tarafta derslere başlayabilmek üzere gerekli yollara girişildiği ve
hatta İstanbul’da önce hastane hâline getirilmiş olan okul binalarının dahi eğitimin
zarardan korunması maksat-ı maarifperveranesiyle Nezaret-i Celilelerince tahliye-

347 BOA MF MKT 1212-59
348 BOA MF HTF 2-81
349 BOA DH UMVM 69-8

120 • ÇANAKKALE’NİN ŞEHİT KALEMLERİ