Page 12 - Manas Destanı

MANAS DESTANI

KALMUK HAN’I ALEVKE’NİN (ALÖÖKE) KIRGIZLARI
YAĞMA ETMESİ

Kırgızların büyük başbuğu Orazlı’nın ölümünden sonra onun halkına
bir felaket çağı geldi. Kalmuk Hanı Alevke* (Alööke) Kırgızistan’ı istila
edip çadırlarını yıkmış, evlerini yakmış, kadın-kızı ağlatmıştı. Bu zalim
Alevke’ye karşı koyacak bir can kalmalı. Karşı söyleyeni kızıl kana çevirdi,
güzel Kırgız kızlarını cariye yaptı. Kırgız ülkesinde güya kıyamet kopmuş,
ahir zaman olmuştu. Böylece Kırgız ulusunun ocağı söndürüldü, başkal-
dıranları uzak yerlere sürüldü. Kırgızların bir bölüğü Altay’a, bir bölüğü
İran’a, bir bölüğü Kaşgar’a kaçıp sefil ve perişan oldular.
Orazlı oymağın Kırgızları Kalmuk idaresi altında çocuklarını büyütmek
için kul köle olup Alevke’ye hizmet ettiler. Bunların beyi Cakıp (Yakup) idi.
Kırgızların bir boyu olan Noygutlar da Kalmuk-Mançuların kul-kölesi
olmuşlardı. Bunların Başbuğu Akbalta adlı biri idi. O da Orazlı oğullarına
gelip oymağıyla katıldı ve “Oğlum Cakıp, dinle.” diye bütün Kırgız ulu-
sunun başına gelen felaketi uzun uzun anlattı. Kırgız beylerinden Şıgay
Han ile Tekeşi Han da kanlar içinde geldiler. Bunları da Tanrı’nın belası
Alevke Han yağma etmiş, “Mal mülkümüzü Kıtaylar ve Kalmukları ile
gelip Alevke yağma etti, ateş gibi bizi yaktı, yıktı, Torgaut döktü kanımız.”
diye ağladılar.
Akbalta ile Cakıp ayaklanmayı denediler fakat Alevke Han büyük bir
ordu ile kara yeri sallandırıp Kırgızlar üzerine saldırdı. Kırgız ulusunu yok
etmek için ordusuna emir verdi. Dünyayı toz dumana çevirdi. Tekeşi Han
ile Şıgay Han savaş meydanını bırakıp kaçıp kurtuldular. Noygut boyunun
beyi Akbalta esir düştü ise de Alevke’nin elinden kaçıp kurtuldu.
Bir gün Cakıp şöyle konuştu: “Böyle kul köle olup yaşamaktansa öl-
mek, kara yerin altına girmek daha iyidir. Dağlara arkamızı verip yine bu
düşmana saldıralım. Böyle yaşamaktansa savaşıp ölelim.” Cakıp böyle ko-
nuştuktan sonra Kırgızlar ayaklanmaya hazırlandılar.

Halktan dua alıp altmış bahadır atlandı ve düşman üzerine hareket etti.
Tan ağarmaya başladığı zaman havaya kalkan toz dumanı, kervancıların

• 11