Page 55 - Mevlana'nın Eğitim Görüşleri

çekememiş ve oğullarına, bu kişinin tuzağa düşürülmesini emretmiş.
Şeytanın oğullarından biri, "Buna kurulacak en iyi tuzak, kadın
tuzağıdır" demiş; "çünkü diğer bütün tuzaklar tek taraflı olur, kadın
tuzağı ise çift taraflı. Aradaki sevgi, duvarı iki yandan birden delmek
gibi, hırsıza içeriden kapı açmak gibi kolay olur." Bunun için güzel,
akıllı, soylu, işveli bir kadın aramış ve ülkenin padişahının kızında karar
kılmış. Kızın beynine girerek onu hastalandırmış, bir tabip kılığına
girerek onun Barsîsâ'ya götürülmesini tavsiye etmiş, kız kısa sürede iyi
olup tekrar babasının yanına dönmüş. Ama çok geçmeden kız tekrar
hastalanmış ve Barsîsâ'nın yanında bir süre kalması gerekmiş. Bu süre
zarfında Barsîsâ kızla buluşmuş ve kız gebe kalmış. Barsîsâ'yı bu olay
üzerine düşünür halde bulan şeytan, ona, tek çarenin kızın öldürülerek
gömülmesi ve 'iyileştiremedim, öldü' demek olduğunu tavsiye etmiş,
ihtiyar kişi böyle yapmış, padişaha da böyle haber göndermiş. Ancak
şeytan, padişaha da kızın hamile kalıp öldürüldüğünü ve gömüldüğünü
bildirmiş. Padişah, yaptığı araştırmalardan sonra gerçeği öğrenince
Barsîsâ'nın boynuna ipi takmış. Barsîsâ bir yandan nefsine küfrederken
gene yanına gelen ve her şeyi kendisinin yaptığını itiraf eden şeytanın,
onu kurtarma vaatlerine kanarak şeytana başıyla secde etmeye
başlamıştır. Bütün bunlardan sonra şeytanın cevabı "Ben senden
1
tamamıyla uzağım", şeklinde olmuştur .

Mevlâna'ya göre, insan su kuşudur, şeytan ise ateştir. Şehvet de
insanın içinde şeytandan bir parça, söndürülmesi gereken bir ateştir.
Ateşten yaratılanlar, topraktan yaratılanların düşmanıdırlar. Şehvet,
insanın içine kadar girmiş olan bir ateştir. Dıştaki ateş su ile söner, fakat
şehvet ateşi su ile yatışmaz. Bu ateşten kurtulmanın tek yolu, ateşe odun
atmamaktır, perhizdir, şehveti öldürmektir. Şehvete dalmadan onu
2
bırakmak, boşamak gerekir: "şehvete batan bir daha çıkamaz” .

Şehvete kul olan vehme düşer, çünkü "akıl, şehvetin tersidir."

"Bil ki her şehvet, şaraba, afyona benzer, aklın
perdesidir; akıllı onun elinden şaşırır gider.

Yalnız şarap sersemlik vermez; şehvete dair ne
3
varsa, gözü de bağlar kulağı da."

Gönlün şehvete akışı, insanı kör eder, sağır eder; insan ateşin
eline düşer, hayaller kurar, çirkinleri güzel, eğrileri doğru görmeye
başlar, fışkıyı bal görür... Daha sonradan utanç duyulacak bütün şeylerin
4
temeli şehvettir .

Şehvet, insandaki cinsel içgüdünün aşırılaşmış, haddini aşmış
şeklidir, insanı hayvanlardan üstün yapan, ondaki akıl ve değerlendirme

1
Macâlis-i Sab'a. s.31 -35
2
Mesnevi. 1/3707-3710:2/1275-1277
3
Mesnevi. 4/3612-3613, 2301-2302
4
Mesnevi. 5/1365- 1394, 3879.
Dîvan-ı Kebîr, cilt 4. s.149(1340- 1346)