Page 114 - Çanakkale Şehitlerinin Kalemleri

sorunlar ortaya çıkarmıştır. Okullar en azından azami seviyede işleyişlerine de-
vam edebilmek için kendilerine yer açılmalarını isterken Çanakkale’den gelmeye
devam etmekte olan yaralıların tedavi edilmesi gerekmekteydi. Tarih ilerledikçe
Çanakkale’de muharebeler daha da kızışıyordu çünkü Osmanlı Devleti karaya
ayak basmış düşmanı denize dökmek için taarruz ediyor, bunun sonucunda da
çok kısa sürede fazla miktarda kayıp veriyordu. Örneğin 19 Mayıs 1915 gecesi
yaklaşık 42.000 Türk askerînin katılımı ile gerçekleşen taarruz çok kısa sürede
felakete dönüşecek, gün ağardığında 10.000’e yakın Türk zayiatı siperler arasında
yatacaktı. Bu zayiatın yaklaşık 3.500’ü şehit iken geriye kalan 6.500’ü yaralı idi
ve bu yaralıların tedavi edilmesi gerekmekteydi. İstanbul’a gönderilen yaralı sayısı
arttıkça yeni binalara ihtiyaç duyulmuş ve başka okullar hastane hâline getirilmek
üzere işgal edilmeye devam edilmiştir.

İşgal edilen okullar her açıdan askerler tarafından kullanılmıştır. Binalarının
hastane olduğu, eşyalarının hastane idarelerince kullanıldığı ve bina haricindeki
arazilerinin (bahçelerinin) kullandığı görülmektedir.

Ancak okul bahçelerinde askerler tarafından yapılan talimler zaten olumsuz
koşullarda sürdürülmeye çalışılan eğitim faaliyetleri için daha da olumsuz ko-
şullara sebep olmuştur. Bu sebeple Maarif Nezareti, askerlere okul bahçelerinde
talim yaptırılmamasını istemiştir. Harbiye Nezaretine gönderilen yazıda Darül-
mualliminde ikame edilen Asakir-i Osmaniye müfrezesi efradının mektep bahçesinde
talim yapmalarından meydana gelen gürültü eğitimin istenilen surette gerçekleşme-
sine mâni olduğundan ve bu durum askerî birliğin subayına bildirildiği hâlde he-
vesli olunmadığından talimin mektep haricindeki boş arsada yapılması zımnında
mezkûr müfrezeye tebligat... gönderilmesi talep edilmiştir. Harbiye Nezareti ise
325
cevabında Darülmuallimine yerleştirilmiş olan müfreze efradına mektep bahçesinde
talim yaptırılmayıp bina haricindeki boş arsalara sevk edilmeleri hakkında gelen 3
Mayıs 1915 tarih ve 323 numaralı tezkere-i devletleri üzerine 1. Orduyu Hümayun
Kumandanlığına tebligat-ı lazıme ifa olunmuştu. Bu kere gelen cevapta talim ve ter-
biyeleri geri olanlarla yeni gelmekte olan ikmal efradının talim ve terbiyesiyle devamlı
olarak ilgilenmek lazım geleceğinden bunların birçok vakit kaybederek daima arazi
üzerine sevkleri mümkün olamamakta olduğundan talim ve terbiyelerinin eskisi gibi
mektep bahçesinde icrasına müsaade olunması işar kılınmış olmakla mektep mezkûr
326
müdüriyetine ona göre ifa-i tebligat buyrulması... istenmiştir. Anlaşılan o ki okul-
lar sadece yaralı askerler için hastane olarak değil, aynı zamanda acemi askerler
için barınak olarak kullanılmıştır. Darülmuallimin gibi tıp fakültesine ve daha
birçok okula askerler yerleştirilmiştir.

325 BOA MF ALY 79-19/1
326 BOA MF ALY 79/19/2

ÇANAKKALE’NİN ŞEHİT KALEMLERİ • 113