Page 20 - Çanakkale Şehitlerinin Kalemleri

Hazin Gece: 18/19 Mayıs 1915

Çanakkale’de kayıplar günden güne artmaktayken düşman hâlen daha denize
dökülememiştir.
5 Mayıs 1915’te ise bir bakıma tenkit anlamını taşıyan bir emirle ivedi ta-
arruza geçilmesi istenmiştir. Liman Von Sanders, Enver Paşa’ya aynı fikirde ol-
duğunu hissettirerek cepheyi ziyarete gelmesini sağlar. Bunun üzerine 11 Mayıs
1915 tarihinde Enver Paşa cepheye gelir. Liman Paşa ile yaptıkları toplantıdan ise
taarruz kararı çıkar. Hâlbuki 5. Ordu Kurmay Başkanı Albay Kazım (İnanç), En-
ver Paşa’nın düşmana son bir darbe vurularak Arıburnu’ndan sökülüp atılmasını
istediğinde, askerî teamülleri zorlayarak tamamen yurtseverlik duygularıyla bizim
onlara taarruz etmemiz değil, onların bizim üstümüze taarruzunu beklememizin
doğru olacağı cevabını vermiştir. Başkumandan Vekili ve Harbiye Nazırı Enver
Paşa Albay Kazım’ı muhatap kabul etmediğinden telgrafını yanıtsız bırakır. Fakat
tarih, milletin menfaatine olacak olanı söylemekten geri durmayan Kazım İnanç’ı
(Diyarbakır, 1880) saygıyla anmaktadır.

Hazırlıklar başlar ve birlikler Arıburnu hattına kaydırılmaya başlanır. Mütte-
fikler ise Türklerdeki olağan dışı hareketliliği fark etmekte gecikmeyecektir. İngiliz
gazeteci Ellis Ashmead Bartlett, Türk hareketliliğini şöyle anlatmaktadır: “Mayıs
18’de düşman askerînin geniş ölçüde hareketlerde bulunduğu, keşfe çıkan uçakları-
mızla sahil boyunca muhtelif mevzileri gözlem altında bulunduran savaş gemilerimiz
tarafından rapor edilmiştir. Bu saldırı hareketi için düşman, Çanakkale taraflarından
vapurlar ile karaya asker çıkartmakta olduğu gibi Kirte’nin (Alçıtepe) kuzeyinden ve
doğusundan da batıya doğru büyük ölçüde asker sevkiyatında bulunduğu haberi gel-
31
mişti.” Bartlett’in vapurlardan karaya asker çıkartılmakta diye anlattığı birlik, 2.
Tümenin askerleridir. Bu tümen Arıburnu’nda gerçekleştirilecek taarruza katılma-
sı için İstanbul’dan yeni gönderilmişti. Nisan sonlarında Çanakkale’ye gelen bu tü-
men önce Kilitbahir üstünde Sarafim Çiftliği’ne gönderilmiş, subayları harekattan
bir gün önce karanlıkta cepheyi inceleme fırsatı bulmuşlardır. Düşman hakkında
malumat almaya çalışan tümenin subayları, kendilerine …karanlıkta parmakla
işaret ederek işte, şu yönde. Aşağı yukarı on adım var yok diye körebe oynarcasına
gösterilmesindense birliklerin bir gece siperlerde kalarak düşmanın durumunu gör-
mesi için saldırının bir gece ertelenmesini rica etmişlerse de Arıburnu cephesindeki ateş
yoğunluğundan ve düşman siperleri önündeki tel örgüleri görmekten dolayı askerlerin,
erlerin maneviyatları bozulacağı gerekçesi ile bu ricalar kabul edilmemiştir.
32

31 Ellis Ashmead Bartlett, Çanakkale Gerçeği, çev. Bahriye Kıdemli Kurmay Yüzbaşı Rahmi, Yeditepe Yayınevi,
İstanbul, 2005, s.174.
32 Alan Moorehead, Çanakkale Geçilmez, çev. Günay Aslan, Milliyet Yayınları, İstanbul, 1972, s. 226.

ÇANAKKALE’NİN ŞEHİT KALEMLERİ • 19