Page 412 - Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitimi Kuruluşlar ve Tarihçeler

3 Ö 2

Darülmuallimininin de Büyük Darülmuallimine bağlanmış
olduğunu anlıyoruz.
Nizamnamenin 68 inci maddesinde şöyle denilmektedir:
“Kız Mekâtibi sıbyaniye ve rüşdiyesine muallimeler yetiştir­
mek üzere Derseatette bir Darülmuallimat tesis olunup Sıbyan
ve rüşdiye namiyle iki şubeye ve her şube dahi biri İslâm ve di­
ğeri sunufi gayri müslime mekâtibi rüşdiyesi için yetiştiri­
lecek muallimelere mahsus olmak üzere ikişere daireye tak­
sim kılınacaktır. „ Nizamname hükmünce Sıbyan şubesi­
nin öğrenim süresi iki, Rüşdiye şubesininki üç yıldır. Ni­
zamnamede bu şubelerde öğretilecek derslerin adları sap­
tanmış, Darülmuallimatın idare işleri, öğretmen kadrosu,
maaş, öğrencilerin kabul şartları, hizmet ödevi ve bu ödevin
yaptırımı ile ilgili konular hükümlere bağlanmıştır. Sıbyan
şubesinde okunacak dersler arasında (usulî talim) de vardır.
71 inci maddede “Müdire„ ve “Muallimeler,, den bahs olunur­
ken, “Kadınlardan matlûp veçhile muallime yetiştirilinceye
kadar müsin ve edip olmak şartiyle zükûrdan muallim tâyi­
ni caiz olacaktır,, denilmektedir. Kabul şartlarına dair olan
73 üncü maddeye “Darülmuallimata girmek ıstiyen kadınlar,,
diye başlanmış olması dikkati çeker. 74 üncü maddede Sıb-
yan şubesini bitirenlerin, kız sıbyan okullarının öğretmenliğine
“çıkmak,, yahut “Rüşdiye şubesine geçmek* şıklarından bi­
rini yeğinlemeleri isteklerine bırakılmaktadır. Darülmualli-
matı bitirenlere de öğretmenliğe tâyin olunmak yönünden
başkalarına “rüchan hakkı,, verilmiştir. (M. 76)
Nizamnamenin yukarıda özetlenen Darülmuallimin ve
Darülmuallimat ile ilgili hükümleri, öğretmen yetiştirme ih­
tiyacının ve “öğretmen okulu,, kavramının gereği gibi kav­
randığını ve Darülmuallimin ile Darülmuallimat için kabul
edilen kuruluş şeklinin ayni nizamnamenin başka maddele­
rinde ilk ve orta öğretim okulları için saptanan kuruluşlara
paralel tutulduğunu açıkça göstermektedir. Nizamnamenin
ilk öğretim faslında kız sıbyan mekteplerinden ve kız Rüş-
diyelerinden ayrı ayrı bahs olunduğu ve bunlar, öğretim
süresiyle programca ve başka yönlerden erkek sıbyan ve rüş­
diye okullarına denk şartlara bağlandığı halde orta öğretim
bahsinde kızlar için ayrıca idadi ve sultani okulları gösteril­
memiş ve kızların orta ve yüksek öğretimi konusunda susul-