Page 431 - Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitimi Kuruluşlar ve Tarihçeler

3 9 9

bırakılmış oluyordu. Daha sonra, 1912 “Tedrisatı taliye
kanun lâyihası» na göre, orta öğretim, “İdadi,, ve «Sul­
tanî» olmak üzere iki şekilde tasarlanıyor, bunların öğret­
menleri de üçer dereceye ayrılmak isteniliyordu. Sultanî
öğretmenliğinin ilk derecesinde bulunan «muid» lerin Darül­
fünun ve Darülmuallimini âliye mezunlarından «intihap ve
tâyin» olunacakları da belirtilmişti. Bundan başka öğretmen­
lerin “usuli intihap ve tâyinleri hakkında - yukarıda sözü
geçen - kanun tasarısı da hazırlanmıştı. Tedrisatı iptidaiye
kanuni muvakkatiyle «Darülmuallimin muallimleri ile müdür
ve muavinlerinin Darülmuallimini aliye ve Darülfünun
mezunlarından intihap ve tayin olunmaları» hükme bağ­
lanmıştır (M. 62).
1915 de yayımlanan Darülmuallimin ve Darüİmuaİlimat
Nizamnamesinin birinci maddesinde “îstanbulda bulunan
Darülmuallimini Aliye ile Darülmuallimatı Aliye iptidai ve
ihzari ve âli olmak üzere ’ üç kısmı muhtevidir. Vilâyat
ile elviyei gayri mülhaka merakizinde bulunan
Darülmuallimin ve Darülmuallimatlar yalınız kısmi
iptidaiden ibarettir» denilmektedir. Bu Nizamnameye
göre, iptidai kısmın öğretim süresi Darülmualliminde
dört, Darülmuallimatta beş yıldır. Darülmuallimin ve Darül-
muallimatı aliyenin ihzarı kısmında öğretim süresi ikişer, âli
kısmının öğretim süresi de üçer yıldır. Âli kısım; Edebiyat
tabiyyat ve riyaziyat şubelerine ayrılmaktadır. Ali kısmın
son yılları yalınız tatbikat (uygular) içindir. Yine bu kısmın
Darülfünun ile ilgisine dair Nizamnameye bir kayıt konma­
mışsa da beşinci fasılda her kısımda okutulacak dersler birer
birer gösterilirken “Darülmuallimini aliyenin sunufi aliyesi
tedrisatı Darülfünun tedrisatının aynidir» denilmiş olması
bu kısım öğrencilerinin meslek ve uygu tekniği dışındaki
bilimleri Darülfünun Fakültelerinde öğreneceklerine bir işaret
sayılabilir. Darülmualliminin ve Darülmuallimatın ilk kısmını
bitirenler, ilk okullarda öğretmen olacaklardır. İhzari kısmı
bitirenler, Darülmuallimin ve Darülmuallimatı iptidaiyelere
öğretmen ve ilk öğretim müfettiş tâyin edileceklerdir. Âli kı­
sım da Mekâtibi taliye ve Âliye için öğretmen yetiştirecektir.
Her Darülmuallimin ve Darülmuallimatın ilk kısmına
bağlı bir «tatbikat mektebi» bulunacaktır.