Page 81 - Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitimi Kuruluşlar ve Tarihçeler

6 4

açılmıştı. Selçuk Sultanları Anadolu’daki fikir ve sanat hare-
ketlelerini gözettiler ve tuttular. Anadolunun on üçüncü
yüzyılda beliren siyasal ve tutumsal gelişimi, bilim ve sanat
hayatına hız verdi. Bilim dili Arapça ve Devletin resmî dili
Farsça ve Arapça olmakla beraber Türkçenin, hele halk ara­
sında zengin bir edebiyatı vardı. Güzel sanatlar da gelişti.
Batıda kurulan Endülüs Emeviye Devletinin de(756-1031)
‘ Orta Zaman bilim ve uygarlık tarihindeki yüksek yerine
uygun bir maarif hayatı vardı. Hele birinci Abd-ür Rahman
ve İkinci Hakem, maarifin gelişiminde çok etkili oldular. Bi­
rinci Abd ür Rahman devrinde okullardan çoğunun parasız
olması ayrıca dikkati çeker. Hakem zamanında Kurtuba’da
küçük çocuklar için otuz üç okul varmış. Bu, Avrupa’nın
türlü yerlerinden birçok gençleri de öğrenim için kendisine
çekebilecek kadar ilerliyen yüksek öğretim Medreselerinin
yarımda halkı uyandıran ilk öğretim için de az çok emek
verildiğini gösterir.
Altıncı dönem: (1258-1923)
Bu sonucu dönem, Abbasiye Devletinin yıkılmasından
İslâm dünyasında yer yer yenileşme hareketlerinin başla­
masına ve bizde Cumhuriyetin kurulmasına kadar sürer-
öteki dönemlerden, yasama hayatının salt taklide düşmesiyle
ayrılır.
Bu dönemin içinde Orta çağ sona ermiş ve Yeni çağ
başlamıştır. Bunun için bütün dönem, iki safhaya ayrılacak,
birinci safhada Orta çağ, İkincisinde Yeni vb Yakın cağlar
incelenecektir.
Birinci safha (orta çağ):
A) Siyasal durum :
Bu dönemin en önemli siyasal olayı, Osmanlı Devletinin
kurulmasıdır. Selçuk Devletinin ortadan kalkmasiyle Ana­
dolu’da sarsıntıya uğrıyan Türk birliğini bu Devlet dağılmak­
tan kurtardı. Timurun kurduğu (1 369) Devlet de siyasa, hu­
kuk ve uygarlık yönünden kuvvetli izler bıraktı. '
B) Yasama:
İnan (İçtihat) durmuş, hukuk büsbütün taklitçiliğe saplanmış­
tır. öğretim, hukukun eski ana kitapları yerine gerileme dev­
rinde yazılmış eserlere bağlanmıştır. Sözde, kısaltmak ve der­