Page 11 - Anton Çehov'dan Seçme Hikayeler

Çehov’un hikâyelerinde hikâyenin bitmesiyle hiç bir şey çözül-
müş, bitmiş olmaz. Tam tersine, hikâyenin so nu bize yeni ufuklar
açar, bizi yeni hayallere sürükler. El bette ki hikâyenin sonunun
olmaması için anlattığı esaslı bir olayın “vaka” olmaması gerekir.
Onun hikâyelerinde çoğu zaman asıl olay olup bitmiştir. Kahra-
manların tavır larından, konuşmalarından biz olaya dair bilgiler
ediniriz. Bu özelliğinden dolayı Çehov’un hikâyeleri “durum hikâ-
yeleri” olarak adlandırılır.
Ancak Maupassant’ın hikâyeleri böyle değildir. Onların bir va-
kaya, bir başlangıca ve sona ihtiyaçları var dır. Bu hikâyelerde ola-
yın geliştiği serim, düğüm ve çö züm bölümleri bulunur. Bu tür
hikâyelere de “olay hikâye leri” adı verilir. Bu hikâyelerin genellikle
vermek istedik leri bir ana fikirleri vardır ve doğrudan veya dolaylı
olarak bu görüşleri okuyucu ile paylaşmak isterler. Oysa durum
hikâyeciliğinde bir kararsızlık vardır. Öyle de olabilir, böyle de.
Hikâye bir o yana, bir bu yana eğilir. Bizi hiçbir şeyden emin kıl-
maz. Sanki olay bir hiçten ibarettir. Gös termek istediği, ötekilerden
ayırdığı, meydana çıkarmak is tediği şey bir an, bir hareket veya bir
durumdur. Öne çıka rılan şey bazen bir kelime veya cümle ile özet-
lenebilir. Ama bu özetin sonucundan hiçbir zaman emin olamayız.

Maupasant’ın hikâyelerinde kahramanlar mizaçla rına uygun
hareket etmekle birlikte bizzat yazarın duygu ve düşünce dünyasına
da uygun davranırlar. Yani hikâyeci hikâyenin düzenine girmiş ve
o dünyanın tabii düzeni bozulmuştur. Çehov ise anlattığı kişilerin
dünyasına gir mez. Onları, kendilerinin de görmedikleri bir fenerle
aydınlatıverir. Işık nereye vurursa orayı ve o kadarını görü rüz. Işık
söndükten sonra neler olduğunu sezmek ise oku ra kalır.

t ANTON ÇEHOV’DAN SEÇME HİKÂYELER