Page 7 - Çanakkale Şehitlerinin Kalemleri

maları olarak geçen Çanakkale Muharebelerinde her iki taraf büyük kayıplar vermiştir.
Verilen bu kayıplar içinde araştırmaya konu olan öğretmen ve öğrenciler de vardır. Cep-
heye giden yetişmiş neslin kaybı, yıllar süren savaşlar nedeniyle zaten olumsuz durumda
bulunan eğitim-öğretim faaliyetlerini daha da olumsuz bir hâle sokmuştur. Bu çalışma
ile Çanakkale Muharebelerinin Türk eğitim sistemine olan etkileri ayrıntılı bir şekilde
incelenmiş ve ortaya konmuştur.
1915 yılı boyunca sayısız saldırılara, taarruzlara rağmen ülkesini koruyan insanların
hatıralarının yaşatılması aynı zamanda bir vefa borcudur. Bu çalışma ile bu amaca hizmet
edilmiştir. Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün de dediği gibi “Tarihini bilmeyen
milletler yok olmaya mahkûmdur.” Milletimizin millî bilincinin yok olmaması için bu
tür çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Çünkü yine Atatürk’ün dediği gibi “Türk çocuğu
atalarını tanıdıkça daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır.” Dolayısı ile
bizlere daha büyük işler yapmak için kendimizde kuvvet bulmamızı sağlayan başta Mus-
tafa Kemal Atatürk olmak üzere Çanakkale siperlerinde, tabyalarında canlarını feda eden
atalarımızın hatıralarının, gelecek kuşaklara aktarılmasına yardımcı olunmuştur.
Çalışma 28 Haziran 1914 ile 10 Ocak 1916 tarihleri arasında sınırlandırılmıştır. Bu-
rada amaç I. Dünya Savaşı içerisinde Çanakkale Cephesi’nin etkilerini ortaya çıkarmaktır.

Tarihsel çalışmalarda konuyu belirli tarihler arasına sınırlamak çalışmanın geçerliliği
ve güvenirliliği için gerekli bir adımdır. Doğal olarak eğitim sistemi 4 yıl süren dünya
savaşı boyunca etkilenmiş ve bu etkilerin yansıması uzun yıllar devam etmiştir.
Bu çalışmada görülmüştür ki 4 yıl süren I. Dünya Savaşı içerisinde eğitim sistemini
en çok etkileyen, önemi dolayısıyla Çanakkale Cephesi olmuştur. Bu düşünceyi 14 Kasım
1915 tarihli belge de desteklemektedir. Söz konusu belgede 5. Ordunun savaş zayia-
3
tı şimdiye kadar temin edilmiş ve bundan sonra da temin edilecek ve daima silah adedine
4
göre askerî birliklerin mevcudunun muhafazasına itina olunacaktır… denerek Çanakkale
Cephesi’ne verilen önem gösterilmiştir. Aynı tarihli diğer bir belge de neden Çanakkale
Cephesi’nin diğer cephelere nazaran eğitim sistemi üzerinde en büyük etkiye sahip oldu-
ğunu göstermektedir. Söz konusu belgede 800 hastalık zayiatından başka ciddi muharebe
günleri hesaba katılmazsa ortalama 5. Ordu da her gün 300’e yakın savaş zayiatı olmakta-
dır. Bundan dolayı 5. Ordu da mevcut silah adedine göre birliklerin hiçbir nedenle noksan
5
kalmaması… gerektiği belirtilmiştir. Bunu 9 ay üzerinden kabaca hesaplayacak olursak
81.000 zayiat demektir ki belgede belirtildiği gibi bu, ciddi muharebe günleri değildir.
Ciddi muharebe günlerini de hesaba katarsak bu rakam çok daha yukarılara çıkmakta-
dır. Örneğin 19 Mayıs 1915’te Arıburnu’nda gerçekleştirilen taarruzun sonunda 10.000
civarında zayiatın bir gecede verildiği veya Zığındere’de bir haftada 16.000’e yakın şehit
verildiği düşünülürse söylenmek istenen daha iyi anlaşılmış olacaktır. Çünkü bu kayıp-

3 5. Ordu dan kasıt Çanakkale Cephesi’dir. Çünkü 5. Ordu Çanakkale Cephesi’nden sorumlu ordudur.
4 ATASE, Kls. 184, Dos. 785, Fih 27-2.
5 ATASE, Kls. 1889, Dos. 58, Fih. 1-54.