Page 6 - Dünya Eğitimine Yön Verenler - I

ÖN SÖZ

1940 Eylül’ünde Fransa’nın güneybatısında kaybolan köpeklerini arayan iki genç,
insanlık tarihine yepyeni cevaplar ve kuşkular ekleyecek bir keşif yapmışlardı. Lasca-
ux Mağarası, içinde bulunan ortalama 30.000 yıllık resimlerle bilim insanlarına “her
şeyi” yeniden düşünme ilhamı vermişti. 30.000 yıl önceki insanlar, önce mağaranın
dışında binlerce yıl dayanacak boyalarını hazırlamışlar, sonra mağaranın karanlık ağ-
zından içeri ellerinde boya kovaları olduğu hâlde girmişler, yine karanlık dehlizlerden
geçmişler ve bir insanın ulaşamayacağı yükseklikteki tavan ve duvarlara, muhteme-
len iskeleler kurarak ve aylar boyu süren çabalarla hayvan resimleri çizmişlerdi. Bü-
yük ve heyecan verici bir “Neden?” sorusu herkesin önünde durmaktaydı. Bugün bu
resimlerle ilgili olarak yetindiğimiz açıklama, “insanların duygularını bu resimlerle
yansıttıkları” şeklindeki klasik ve çok tartışılmamış açıklamadır. Kimi tarihçiler ve
antropologlar, bunun o dönemlerde yaşamış insanların yaşadıkları bölgeyi sahiplen-
melerinin bir işareti olduğunu söylemişler, kimileri ise bu resimlerin bir tür “iptidai”
inancın gereği olduğunu varsaymışlardır. İnsanlar hayatlarını sürdürmelerini sağla-
yan av hayvanlarını kutsamışlar ve onları mağara tavanlarına çizmişlerdi. Ancak bu
açıklamaların görmezden geldiği bazı ilginç ayrıntılar da vardı mağarada: Çocukların
bıraktıkları ayak izleri. 30.000 yıl önce o soğuk dehlizlerde çocuklar da dolaşmışlar
hatta ayak izlerine bakılırsa sadece dolaşmamışlar, neşeyle koşup oynamışlar da. Bu
durum, mağara resimlerinin yapılış amaçlarına bir varsayımın daha eklenmesine yol
açmıştı. Bu varsayım, bizlerle ve yaptığımız bu çeviri çalışmasıyla yakından ilgili bir
varsayım. Mağaralarda bulunan olağanüstü resimler, çocukların eğitimi amacıyla ya-
pılmış ya da kullanılmış olabilirdi.
Bu varsayımın akla en son gelmesi şaşırtıcıdır. Zira insanlık binlerce yıldır yeryü-
zünde yaşıyor ve neslini sürdürebilmek amacıyla kendisi için önemli olan her şeyi ço-
cuklarına öğretiyor. Eğer böyle olmasaydı insan türünün akıbetinin nesli tükenmiş di-
ğer türlerden farklı olması için bir neden gösteremezdik. İnsanların on binlerce yıldır
çocukları oluyor ve onlar on binlerce yıldır çocuklarını seviyor, koruyor, eğitiyorlar.
Belki de yiyecek ya da barınak bulmaktan sonra insanlığın uğraştığı üçüncü önemli
şey, çocuklarının eğitimidir. Bu durum, bugün eğitim disipliniyle akademik düzeyde
uğraşan insanlara varlık nedenlerini insanlığın tarihiyle eş zamanlı düşünmeleri için
fırsat yaratıyor. Aynı zamanda eğitimin ne denli evrensel bir olgu olduğunu düşün-
meye zorluyor.
Bugün de dünyanın her yerinde insanlar, tıpkı mağara resimlerini yapan ataları
gibi, kendilerinin hayatta kalmalarını sağlayacak şeylerle çocuklarının gelecekte ha-
yatta kalmalarını sağlayacak şeyleri aynı zamanda yapıyorlar. Hatta ikincisine daha
çok önem veriyorlar. Eğer çocuklarının eğitimine verdikleri önem kadar harcama ve