Page 239 - Türkiye'de Eğitim Bilimleri Tarihi Üzerinde Bir Araştırma

CUMHURİYET DÖNEMİ 21

CUM HURİYET DÖNEM İNİN İLK “İLKOKUL
YÖNETMELİĞİ” NİN YAYIMLANMASI
Cumhuriyet döneminde ilk İlkokul Yönetmeliği 1929 yılında ya­
yımlanmıştır. 169 maddelik bu yönetmelik, üç kısımdan ibarettir. Bi­
rinci kısımda, genel esasları, kayıt işlemi, iş ve tatil zamanları, eği­
tim ve öğretim, sınavlar, karne ve nakil tasdiknameleri ile öğretmen
ve başöğretmenlerin ödevleri, öğretmenler kurulu ve disiplin ko­
misyonu, kalem işleri ve okulda toplumsal etkinlikler dü­
zenlenmektedir. İkinci kısımda bina ve eklentileri ile okulun araç ve
gereçleri, üçüncü kısımda da derslik sayısına göre sınıfların nasıl yö­
netileceği üzerinde durulmuştur.
Bu yönetmelikte, ilkokulların amacı şöyle tesbit edilmiştir: “A - İl­
köğretim çağında bulunan çocukların bedence ve ruhça en doğru alış­
kanlıkları sağlayacak bir çevre içinde, en gerekli bilgi ve becerileri ka­
zanmaları; B - Genç kuşağın okula ilk girdiği günden itibaren toplumsal
güç ve yetenekçe ilerleyen (müterakki) bir gelişimle yetişerek, ulusal
topluma ve Türk Cumhuriyetine, ruh ve beden bakımından, en yararlı bir
şekilde uyumuna en yüksek düzeyde ehliyet kazanması.”
Görüldüğü üzere, bu yönetmelikte, 1926 programında yer alan amaç­
lar biraz daha ayrıntılı bir şekilde ifade edilmiş ve öğrencinin toplumsal
güce ve Türk cumhuriyetine en yüksek düzeyde uyum sağlaması ve
bunda ehliyet kazanması vurgulanmıştır.
Bu yönetmeliğin en önemli özelliği. Cumhuriyetle birlikte ülkemizde
âdeta yeniden doğan eğitim bilimi (Pedagoji) anlayışının böyle resmî bir
belgeye, bir bütün olarak, girmiş olmasıdır. Bu bakımdan, bu yö­
netmeliğin özellikle “Eğitim ve Öğretim” ile ilişkili maddelerinin bir­
çoğu, bugün de geçerliliğini konıyan bir eğitim ilkesidir. Bazı maddeleri
şunlardır: (Türkçeleştirilerek)
“21 - Eğitimin ilk ve son amacı, çocukların ulusal yaşama gereği
gibi uyum sağlamalarıdır. Bunun için, okullar ile ulusal toplum arasında
sıkı bir birleşim ve bağ bulmak gerekir.
22 - Okul içindeki yaşamda, okul yönetiminde ve disiplininde, öğ­
retmenlerle öğrencilerin ilişkilerinde, ulusal toplumun ilkeleri temel ol­
malıdır.

23 - Cumhuriyet okullarında disiplin, zora ve kuvvete, mihaniki araç­
lara dayanmaz, öğrencilerin birbirleriyle ve öğretmenlerle ilişkilerinde
asıl eksen, sevgi ve saygı olmalıdır.