Page 190 - İçtimai Mektep

1 8 2
bu cereyanın türlü şekilleri vardır, Nââs, Sams-
kola. New School, Case deî Bambini^ Arbeit-
schule, Boyiskavtlik, Proje Usulü, Toplu Tedris
ve beden terbiyesinde Dememy, Hebert, Dalc-
roze sistemleri gibi muhtelif müessese ve mes­
lekleri vücuda getirmiştir. “ Ta/im ve terbiyede
inkdâp^\n neşri bizim memleketimizde faaliyet-
çilik cereyanının ilk mübeşşiri olmuştur [*]. Bu
kitap ilk defa olarak, atalet, taaddi, tecrit ve ha­
fıza usullerine karşı isyan ediyor ve faaliyet
prensipini temin ediyordu.
Yeni pedagojinin bu mühim prensipleri esa­
sen Rousseau’da vardır. Rousseau çocukluk dev­
rinin ayrı, kusurları gibi, meziyetleri de kendi­
ne mahsus bir devir olduğuna kanidir. Bu kana­
atin neticesi hikmeti vücudu dışında değil, ken­
disinde aranması lâzım gelen bir nümunenin
tamamiyeti fikridir. Rousseau bütün ilhamlarını
çocuğun temayüllerinden, taviyetinden alan faal
bir terbiye cereyanın mebdeidir. Rousseau’nun
diğer mühim bir fikri bu taviyeti bozan haricî
müdahalelerin ilgasıdır. Menfi terbiye dediğimiz
terbiyenin temeli işte bu müdahalesizliktir. Hal­
buki faal terbiye cereyanının en mühim vasfı işte
bu müdahalesizlik, bu tav'ilik, bu nefsilik, bu
kendi kendine oluş fikridir. Rousseau çocuğun
bütün tekâmülünde bu tav’i ve insiyaki kuvvet­
lere güveniyor. Çocuğu kendisinde bulunan ha­
reket ve teşekkül mebdelerinden istifade ediyor
Rousseau şahsi tecrübelere ehemmiyet veriyor.
Tecrübeden yalnız bu mânayı anlıyor. Hiçbir
kuvveti çocuğun kendi teşebbüsü, istihsali yerine
koymuyor. İşte faal terbiye cereyanının vasıfla-
[1] Ismayıl Hakkı, Talim ve terbiyede inkılâp.