Page 193 - İçtimai Mektep

1 8 5
lerinde aldığı vaziyet son derece şayanı dik­
kattir. Bu zatın el işi tedrisatına vücut veren
temel fikri şudur: Çocuğun tekâmülü ile insani­
yetin tekâmülü arasında bir muvazilik vardır.
Çocuğun tekamülü ırkın tekamülünü vücuda
getiren safhalardan geçer. Irk için faydalı olan
işler çocuk için de caziptir. Binaenaleyh çocuğu
ırki faaliyetin tekamülü safhalarından geçirerek
terbiye etmek mümkündür. Bu tarz terbiye
en tabii olandır. Şu mülahazaya göre Dewey
dört beş nevi iş intihap ediyor. Ağaç işi, mut­
fak işi, dokumacılık, terzilik, bahçıvanlık. Bu
işler iptidai şekillerinden hareket edip en mü­
tekâmil, en asri şekillere varacaktır. Bütün bu
faaliyetler çocuk ve tedrisat için bir alâka mer­
kez? teşkil eder. Her devre ait olan tarih, coğ­
rafya. fizik, hesap, hendese fikirleri bu alâka
merkezleri, bu faaliyet merkezleri vasıtasiyle
vesilelerden istifade ederek verilir. Dr. Ömer
Buyse’ün '"Méthodes am éricaines d ’éducation„
adlı kitabında “içtimai sistem, diye tavsif ettiği
bu sistemi ben “tarihî sistem, diye tavsif edi­
yorum. Ömer Buyse’ün bu tavsifine sebep
Dewey sistemindeki faaliyetin aynı zamanda
etnoğrafyai ve içtimai seciyesidir. Halbuki bu
içtimailik sistemde değildir, sisteme faaliyet
mevzun olan sanatlardadır. Devir, medeniyet
ve cemiyetle alâkadar oldukları ve tarihî bir
sıra veya etnoğrafyai bir gerçek taşıdıkları için
bunlara içtimai sistem diyor. Hakikaten bir
sistemi fertçi yahut cemiyetçi yapan şey, mev­
zularının tarih yahut etnoğrafyaya ait olması
değil, faaliyeti yapan fertlerin zümre hayatına,
iş bölümüne malik olup olmamasıdır. Eğer bir